“Təhsil haqqında” qanuna dəyişiklik edilir - YENİLƏNİB

Aprelin 28-də Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin iclası keçirilib.

"Report"un məlumatına görə, iclası açan komitə sədri Bəxtiyar Əliyev gündəlik  barədə məlumat verib. Bildirib ki, birinci oxunuşda müzakirəyə çıxarılan 4 qanun layihəsi - “Təhsil haqqında” Qanunda, “Elm haqqında” Qanunda, “Peşə təhsili haqqında” Qanunda və Əmək Məcəlləsində, “Məktəbəqədər təhsil haqqında” və “Ümumi təhsil haqqında” qanunlarda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihələri mahiyyətcə bir-biri ilə bağlıdır.

Qanun layihələri barədə məlumatı təqdim edən Bəxtiyar Əliyev dəyişikliklərin “Azərbaycan Respublikasında elm və təhsil sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 28 iyul tarixli Fərmanı ilə bağlı olduğunu diqqətə çatdırıb. Belə ki, fərmanda AMEA-nın strukturunda dəyişikliklər edilib, Azərbaycan Respublikasının elm sahəsində dövlət siyasətinin və tənzimlənmənin həyata keçirilməsi, elmi müəssisə və təşkilatların elmi fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və istiqamətləndirilməsi ilə bağlı səlahiyyətlər Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyinə həvalə olunub. Həm bu fərmandan irəli gələrək, eyni zamanda, Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası və digər sənədlərdə qarşıya qoyulan hədəflərə uyğun olaraq elm və təhsil sahəsi ilə bağlı qanunvericiliyə müvafiq dəyişikliklər təklif edilib. Dəyişikliklərin əsasən “Təhsil haqqında” Qanunda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsində (birinci oxunuş) ehtiva olunduğunu deyən komitə sədri artıq Azərbaycanda təhsilverənlərin (müəllimlərin) sertifikatlaşdırmadan keçirildiyini və onların maaşlarının artırıldığını qeyd edib. Layihəyə əsasən, sosial müdafiəsi gücləndirilən müəllimlərin əhatə dairəsinin genişləndirilməsi məqsədilə  dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisələrində də təhsilverənlərin sertifikatlaşdırmadan keçirilməsi nəzərdə tutulub və işə ilk dəfə qəbul olunan təhsilverənlərin sertifikatlaşdırmadan keçmə hüququnun yaranması müddəti 5 ildən 3 ilə endirilib. Təklif olunan dəyişikliklərin mütərəqqiliyindən danışan komitə sədri yaşı 60 və daha çox olan təhsilverənlərin sertifikatlaşdırmaya könüllü əsaslarla cəlb edilməsi qaydasını ayrıca vurğulayıb.

Elm və təhsil komitəsinin sədri  Bəxtiyar Əliyev dəyişikliklərdə təklif olunan  elmi-tədqiqat işlərinə diqqətin artırılması, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinə tədris planlarının hazırlanması hüququnun verilməsi, təhsil sahəsində dövlətin vəzifələrinin artırılması kimi məsələləri şərh edib.

Bəxtiyar Əliyev uyğunlaşdırma xarakteri daşıyan digər üç qanun layihəsində də oxşar dəyişikliklərin təklif olunmasından danışıb. Diqqətə çatdırıb ki, “Elm haqqında” Qanunda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsi (birinci oxunuş) əsasən AMEA-nın bəzi elmi müəssisə və təşkilatlarının, habelə digər qurumların Elm və Təhsil Nazirliyin tabeliyinə verilməsi ilə bağlıdır. “Peşə təhsili haqqında” Qanunda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsi (birinci oxunuş) peşə təhsili müəssisələrində müasir standartlara uyğun effektiv kadr siyasətinin həyata keçirilməsi və həmin müəssisələr üçün yüksək keyfiyyətli və innovativ təlim metodlarına cavab verən ixtisas dərsliklərinin, dərs vəsaitlərinin və digər tədris-metodik vasitələrin hazırlanması sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi ilə əlaqədar hazırlanıb.

Gündəliyin 4-cü məsələsi olan Əmək Məcəlləsində, “Məktəbəqədər təhsil haqqında” və “Ümumi təhsil haqqında” qanunlarda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsi (birinci oxunuş) isə dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə tərbiyəçi-müəllimlərin işə qəbulu, yerdəyişməsi və sertifikatlaşdırılması qaydalarının təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə hazırlanıb.

Komitə sədri vurğulayıb ki, təklif olunan dəyişikliklərin qəbulu ölkəmizdə elm və təhsilin qarşılıqlı şəkildə inteqrasiya olunmasına şərait yaradacaq, elm və təhsil sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsinə xidmət edəcək.

Qanun layihələrinin müzakirəsində deputatlar Ceyhun Məmmədov, Etibar Əliyev çıxış ediblər. Millət vəkilləri layihələrdə təklif olunan dəyişikliklər, həmçinin ali məktəblər tərəfindən dərsliklərin çapına vəsaitlərin ayrılması, kitabxanaların təkmilləşdirilməsi, müasir peşələrin atlasının hazırlanması, əmək bazarının tələblərinə uyğun kadrların yetişdirilməsi kimi məsələlərlə bağlı fikirlərini bildiriblər, qeydlərini səsləndiriblər.

Komitə sədri Bəxtiyar Əliyev deputatların səsləndirdikləri qeydlərə münasibət bildirəndən sonra gündəlikdəki qanun layihələrini ayrı-ayrılıqda səsə qoyularaq birinci oxunuşda baxılmaq üçün Milli Məclisin plenar iclasının müzakirəsinə tövsiyə olunub.

İclasda deputatlar Ülviyyə Ağayeva, Tamam Cəfərova, Afət Həsənova, Müşfiq Məmmədli, Aqiyə Naxçıvanlı, Fatma Yıldırım və digər rəsmi şəxslər iştirak ediblər.

Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin iclası keçirilir.

“Report”un xəbərinə görə, iclasın gündəliyinə 4 məsələ daxil edilib.

Müzakirə olunan məsələlər aşağıdakılardır:

1. “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş).

2. “Elm haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş).

3. “Peşə təhsili haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş).

4. Əmək Məcəlləsində, “Məktəbəqədər təhsil haqqında” və “Ümumi təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarında dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş).

“Təhsil haqqında” qanuna təklif olunan dəyişikliyə əsasən, məktəb və bağçalarda çalışan 60 və daha yuxarı yaşda olan təhsilverənlərin sertifikatlaşdırmada iştirakı könüllü olacaq. Hazırda həmin məsələ ilə bağlı könüllülük məsələsi yoxdur.

Qanunda dəyişiklik üçün hazırlanan layihədə əksini tapan digər dəyişikliyə əsasən, məktəbdə ilk dəfə işə qəbul olunan müəllimlərin sertifikasiyadan azad olma müddətinin 5 ildən 3 ilə endirilməsi nəzərdə tutulur. Hazırda ilk dəfə işə qəbul olunan müəllimlər 5 il müddətində sertifikatlaşdırmadan keçmirlər.

Bundan başqa, dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisələrində (uşaq bağçası) təhsilverənlərin sertifikatlaşdırılması nəzərdə tutulur.

Sertifikatlaşdırılmadan keçən şəxslərə 5 il müddətində pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmaq hüququ veriləcək. Həmçinin bağçalarda 60 və daha yuxarı yaşda olan şəxslərin sertifikatlaşdırmada iştirakı könüllü olacaq. İlk dəfə işə qəbul olunanlar 3 il müddətində sertifikatlaşdırmadan keçməyəcəklər.

“Məktəbə qədər təhsil haqqında” qanuna təklif olunan dəyişiklik layihəsinə əsasən, üzrlü səbəblərdən sertifikatlaşdırmada iştirak etməyən və ya sertifikatlaşdırmadan keçməyən şəxslərin 1 (bir) il müddətində iş yeri saxlanılmaqla, təkrar sertifikatlaşdırmada iştirak etmək hüququ olacaq.

Dəyişikliyə əsasən, təkrar sertifikatlaşdırmada iştirak etməyən şəxslər sertifikatlaşdırmadan keçməmiş hesab olunurlar. Bundan əlavə, təkrar sertifikatlaşdırmadan keçməyən şəxslərlə əmək münasibətləri Əmək Məcəlləsinə uyğun olaraq tənzimlənir.