Dünya Bankı 2024-2025-ci illər üçün Azərbaycanda iqtisadi artım proqnozunu yaxşılaşdırıb

Dünya Bankı 2024-cü ildə Azərbaycan üzrə iqtisadi artım proqnozunu yaxşılaşdıraraq iyun göstəriciləri ilə müqayisədə 0,9 faiz bəndi artırmaqla 3,2 %-ə çatdırıb.

“Report” Dünya Bankının Avropa və Mərkəzi Asiya regionunun iqtisadi perspektivlərinə dair “Daha güclü inkişaf üçün daha yaxşı təhsil” adlı hesabatına istinadən xəbər verir ki, 2025-ci il üçün proqnoz göstəriciləri 0,3 faiz bəndi artırılaraq 2,7 %-ə çatdırılıb, 2026-cı il üçün proqnoz isə 2,4 % səviyyəsində dəyişməz olaraq saxlanılıb.

Bankın hesablamalarına görə, Cənubi Qafqaz iqtisadiyyatı bu il 4,6 % artacaq ki, bu da əvvəlki proqnozlarla müqayisədə 1,1 faiz bəndi yüksək olmaqla Avropa və Mərkəzi Asiya subregionları arasında ən sürətli artım tempidir. 2025-ci ildə artım 3,7 % (iyun proqnozundan 0,2 faiz bəndi çox) səviyyəsində gözlənilir, 2026-cı il üçün proqnoz isə 3,4 % səviyyəsində qalır.

“Azərbaycanda böyük həcmdə dövlət investisiyaları sayəsində 2024-cü ildə artım 2023-cü illə müqayisədə (1,1 %) nəzərəçarpacaq dərəcədə yüksək olacaq. Ermənistan və Gürcüstan iqtisadiyyatlarının artımı da potensial səviyyədən yüksək olacaq ki, bu da aktiv istehlak, investisiya və dövlət xərcləri ilə dəstəklənəcək. Lakin Rusiyadan miqrant, turist axını və pul köçürmələrinin normallaşması səbəbindən Ermənistanda artımın 2023-cü ildəki 8,3 %-dən 5,5 %-ə qədər azalacağı gözlənilir.

Bütövlükdə, 2024-cü ildə ECA-da iqtisadi artımın 2023-cü ildəki 3,5 %-dən 3,3 %-ə, 2025-ci ildə 2,6 %-ə, 2026-cı ildə isə 2,7 %-ə qədər azalacağı proqnozlaşdırılır. Bununla belə, 2024-cü il üçün cari proqnoz bir sıra ölkələrdə dayanıqlı daxili tələbat səbəbindən iyun ayı göstəricilərindən 0,3 faiz bəndi yüksəkdir. Buna baxmayaraq, bu rəqəm 2000-2019-cu illər ərzində orta hesabla 4,1 %-lik artımdan aşağı olaraq qalır ki, bu da yüksək gəlirli ölkələrlə fərqi tez bir zamanda aradan qaldırmaq üçün kifayət deyil”, - hesabatda bildirilib.

Regionun üç ən böyük iqtisadiyyatı olan və Avropa və Mərkəzi Asiya regionunda ÜDM-nin təxminən 75 %-ni təşkil edən Polşa, Rusiya və Türkiyə istisna olmaqla, 2024-cü ildə artım 3,4 % səviyyəsində proqnozlaşdırılır ki, bu da 2023-cü ilin 3,7 % səviyyəsindəki göstəricisindən azdır. ECA-da iqtisadi artımın əsas drayverləri daha yüksək özəl istehlak və dəstəkləyici fiskal siyasət olaraq qalır. İstehlakın gücləndirilməsi real əmək haqqının artması, davamlı sosial ödənişlər və aktiv kreditləşmə ilə bağlıdır. Dövlət xərcləri dövlət sektorunda əməkhaqqı artımı, sosial dəstək, eləcə də infrastruktur və müdafiə sahəsinə investisiya qoyuluşunun artması hesabına yüksəlir.

Dünya Bankı hesab edir ki, əsas ticarət tərəfdaşlarında, xüsusən də Avropa İttifaqında zəif iqtisadi canlanma səbəbindən artım üçün xarici şərtlər daha az əlverişli olaraq qalır. “Xüsusilə Avropa istehsal zəncirlərindən asılı olan Mərkəzi Avropa və Qərbi Balkanlar kimi ölkələrdə ixracın bərpası yavaşlayıb. Bununla belə, turizm sektorunda artım yüksək olaraq qalır: 2023-cü ildə ECA regionunda beynəlxalq turistlərin sayı pandemiyadan əvvəlki göstəriciləri keçib və artım bu il də davam edir. Türkiyə 2024-cü ilin birinci yarısında 2018–2019-cu illərdəki orta göstərici ilə müqayisədə 30 % daha çox turist qəbul edib. Mərkəzi Avropa və Qərbi Balkanlarda da turist axınında artım müşahidə olunub. Pandemiyadan əvvəlki dövrlərlə müqayisədə artım göstəricisi Albaniyada 80 %, Bolqarıstanda isə 15 % təşkil edib”, - hesabatda qeyd olunub.