S&P Azərbaycanda neft hasilatının vəziyyətini OPEC-in kvotasına uyğun qiymətləndirib

İyulda Azərbaycan neft hasilatının gündəlik həcmini əvvəlki ayda olduğu kimi, 500 min barel səviyyəsində saxlayıb.

"Report" "S&P Global Commodity Insights"ın "Platts"ın sorğusu əsasında apardığı araşdırmaya istinadən xəbər verir ki, bu göstərici OPEC-in kvotasından sutkada 184 min barel geri qalır.

Azərbaycanın gündəlik neft hasilatı üzrə kvotası 684 min bareldir.

Araşdırmaya əsasən, Səudiyyə Ərəbistanı könüllü olaraq hasilatı sutkada 9,05 milyon barelə endirdikdən sonra OPEC+ iyul ayında xam neft hasilatını təxminən iki ilin minimum səviyyəsinə endirib: "Səudiyyə Ərəbistanındakı son azalma, eləcə də Qazaxıstan və Nigeriyadakı fasilələr İran və İraqda hasilat artımını daha çox kompensasiya edib və OPEC+ hasilatının əvvəlki ayla müqayisədə gündəlik təxminən 1 milyon barel azalmasına səbəb olub".

Araşdırma göstərib ki, OPEC-in 13 üzvü sutkada 27,34 milyon barel, Rusiya və digər səkkiz müttəfiq ölkə isə 13,06 milyon barel əlavə edərək, ümumilikdə 40,40 milyon barel hasil edib. Bu, 2021-ci ilin avqust ayından bəri qrupun ən aşağı göstəricisi idi, o zaman ki, pandemiya zamanı tətbiq edilən əsas ixtisarlar hələ də geri qaytarılırdı.

"Dünya iqtisadiyyatın bir çox hissələrinin hazırda qeyri-müəyyən vəziyyətdə olduğu bir vaxtda, OPEC+ alyansı neft qiymətlərinin aşağı düşməsini dəstəkləmək üçün aqressiv tədarükün məhdudlaşdırılması strategiyasına qayıdıb və bir neçə üzv may ayından cari ilin sonuna qədər sutka ərzində 1,2 milyon barel kollektiv ixtisarlar edəcəyini elan ediblər.

S&P qeyd edir ki, Səudiyyə Ərəbistanı birtərəfli qaydada iyul ayında gündəlik əlavə 1 milyon barel gündəlik hasilatı azaltdığını elan edib və bu, sentyabr ayına qədər uzadılıb. Baxmayaraq ki, azalma vəd edilən qədər kəskin olmayıb, hasilat iyun həcmləri ilə müqayisədə gündəlik 940 min barel azalıb".

Nigeriyada Forkadosda ayın ortasında hasilatın dayandırılması səbəbindən hasilat sutkada 100 000 barel azalaraq 1,32 milyon barelə düşüb ki, bu da ixracın kəskin azalmasına səbəb olub.

Səudiyyə Ərəbistanında hasilatın azalması müəyyən dərəcədə sanksiyalardan əziyyət çəkən İran və Venesuelada hasilatın artması ilə kompensasiya edilib. Sorğunun nəticələrinə görə, İranın hasilatı 2018-ci ilin dekabrından bəri ən yüksək səviyyədə 2,76 milyon barel, Venesuelada isə 2019-cu ilin fevral ayından bəri ən yüksək səviyyədə 810 min barel olub.

"Artım ABŞ-ın Ukraynaya təcavüzünə cavab olaraq Rusiyaya təzyiq göstərdiyi üçün sanksiyaların tətbiqini yumşaltmasının mümkün əlaməti ola bilər. Venesuela da ABŞ-ın sanksiyalarının yüngülləşdirilməsindən faydalanıb, çünki qatqıların idxalı ağır neft hasilatını artırmağa kömək edir", - araşdırmada deyilir.

Rusiya Avropa İttifaqının embarqosu və G7 ölkələrinin qiymət həddinə cavab olaraq öz tədarükünü şərqə köçürməyə davam etdirdiyi üçün Rusiya hasilatı ay ərzində gündəlik olaraq 9,42 milyon barel səviyyəsində sabit olub. Onun hasilatı müharibənin əvvəlində bir çox analitiklərin gözlədiyindən qat-qat yüksək olsa da, indi qiymətləri saxlamaq üçün xam neft ixracını avqustda 500 min barel, sentyabrda isə 300 min barel azaltmağı öhdəsinə götürüb.

Alyansın ikinci ən böyük qeyri-OPEC üzvü olan Qazaxıstanda elektrik kəsilməsinin hasilat və emala təsirindən sonra hasilat iyul ayında sutkada 50 min barel azalıb.

Qeyd edək ki, OPEC+ Birgə Nazirlərin Monitorinq Komitəsinin (JMMC) avqustun 4-də keçirilən son iclasında qiymətləri dəstəkləmək üçün kvotaların saxlanması barədə qərar qəbul edilib. Bununla belə, bir çox analitiklər OPEC+ üzrə hasilatın azaldılması ilə yanaşı, 2023-cü ilin ikinci yarısında tələbin artımını gözləyirlər ki, bu da neft bazarının sərtləşdirilməsinə gətirib çıxaracaq.

JMMC-nin növbəti iclası oktyabrın 4-nə, nazirlərin tamtərkibli görüşü isə noyabrın 26-na planlaşdırılıb. Qrup bazar şərtlərinin əlavə tədbirlərə ehtiyac olduğunu hesab edərsə, daha erkən görüş keçirə bilər.

OPEC üzvləri İran, Liviya və Venesuela isə kvotadan azaddır.