Qərbi Azərbaycan Xronikası: Kitabi-Dədə Qorqud”da Oxçuoğlunun adı etnotoponim kimi qeyd olunub

Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib.

"Report" xəbər verir ki, jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Tarix və Etnologiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Nailə Hüseynova olub.

O, Qərbi Azərbaycanın Şörəyel mahalının Amasiya rayonunun Oxçuoğlu kəndindən söhbət açıb. Bildirib ki, ata-baba yurduna dair uşaqlıq xatirələri heç zaman onu tərk etməyib. Kəndin tarixindən, mədəniyyətindən danışan alim vurğulayıb ki, “Kitabi-Dədə Qorqud”da Oxçuoğlunun adı etnotoponim kimi qeyd olunub.

N.Hüseynova ümumən Qərbi Azərbaycanın, o cümlədən Şörəyel mahalının tarixən acı tale yaşadığını, soydaşlarımızın min bir məhrumiyyətlə, zülmlə rastlaşdığını söyləyib. Qeyd edib ki, sadəcə ötən əsrin 1905, 1918, 1988-ci illərində deyil, XIX əsrin sonlarında da Oxçuoğlu kəndinə ermənilər dəfələrlə basqın edib, yerli əhalini öz evindən didərgin salıblar.

N.Hüseynova Qanlıcanın dərəsi deyilən ərazidən Oxçuoğluna edilən erməni hücumları barədə yaşlı nəsillərdən, valideynlərindən eşitdiklərini dilə gətirib. Bildirib ki, 1813-cü ilin Gülüstan, 1828-ci ilin Türkmənçay müqavilələrindən sonra Qərbi Azərbaycana, eləcə də Şörəyel mahalına ermənilərin kütləvi köçü başlayıb. Bu isə tədricən yerli azərbaycanlıların sıxışdırılması ilə nəticələnib.

Onun sözlərinə görə, ermənilərin azərbaycanlılara qarşı ayrı-seçkiliyi sonralar dövlət siyasətinin tərkib hissəsinə çevrilib, soydaşlarımız etnik təmizləmələrə, deportasiyalara, hətta soyqırımlara məruz qalıblar. Bu hadisələrin kulminasiya nöqtəsi isə 1988-ci ilə təsadüf edib. Həmin dövrdə ümumilikdə Qərbi Azərbaycan ərazisindən bütün soydaşlarımız zorla köçürülüb, fiziki-mənəvi işgəncələrə məruz qalıblar.

Qərbi Azərbaycan İcmasının yaradılmasına, bu istiqamətdə atılan addımlara toxunan N.Hüseynova deyib ki, bir alim kimi İcmanın fəaliyyətinə hər zaman dəstək olmağa çalışır. O, Moskva arxivində İrəvana aid xəritə saxlanıldığına diqqət çəkərək, bu tarixi əhəmiyyətli materialı Azərbaycana gətirmək istədiyini bildirib.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasını, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Veriliş sentyabrın 2-də saat 19:30-da "Baku TV"nin efirində və saat 21:30-da yutub kanalında yayımlanıb.