S&P: “Çinin COVID-19 məhdudiyyətlərindən imtinası turizmi, neft və metal qiymətlərinin artımını stimullaşdırır”

Çinin sərt COVID-19 siyasətindən daha erkən və daha sürətli imtina etməsi (demək olar bütün məhdudiyyətlər qaldırılıb) inkişaf etməkdə olan bazarlarda, xüsusən də turizmin hesabına, artıma təkan verməlidir.

“Report” “S&P Global Ratings” beynəlxalq reytinq agentliyinin hesabatına istinadən xəbər verir ki, bundan əsasən COVID-19-dan əvvəl Çindən xeyli turist axınının müşahidə olunduğu inkişaf etməkdə olan Asiya ölkələri faydalanacaq. Vyetnam, Tailand və Malayziyada əvvəllər Çindən gələn turizm ÜDM-in əhəmiyyətli hissəsini təşkil edirdi. Başqa yerlərdə, hətta çinlilərin turizm bazarının əhəmiyyətli hissəsini təşkil etdiyi istiqamətlərdə belə, onların ÜDM-ə töhfəsi elə də çox olmur.

“Əmtəə qiymət kanalı vasitəsilə inkişaf etməkdə olan bazarlara müsbət xalis təsir də ola bilər. Bundan əsas faydalananlar Fars körfəzi (neft) və Latın Amerikası (metallar və kənd təsərrüfatı məhsulları) ölkələri kimi böyük əmtəə istehsalçıları olacaq. Misin ixrac payındakı əhəmiyyətini və dolayısı ilə cari əməliyyat balansını və ÜDM artımını nəzərə alaraq Çili və daha az payla olsa da, Peru fərqlənir.

İnkişaf etməkdə olan bazara malik digər xammal ixracatçıları üçün ticarət şərtlərinin hər hansı yaxşılaşması ÜDM-in daha güclü artımına səbəb olacaq, bir şərtlə ki, yüksək gəlirlər daha yüksək xərclərə (qənaətlərə nisbətən) səbəb olsun.

Hesab edirik ki, gözlənilməz gəlir bir çox ölkələr üçün xarici və fiskal təzyiqləri azaltmaqda kömək olacaq. Çin inkişaf etməkdə olan bazarlarda metal ixracatçılarına kömək etmək üçün öz daşınmaz əmlak sektorunda daha ciddi inkişaf görməli ola bilər. Bu arada, yüksək neft qiymətləri 2023-cü ildə gözlənilən deinflyasiyanı bir qədər yavaşlatacaq, lakin inkişaf etməkdə olan bazarlarda mərkəzi bankların mövqeyini dəyişdirmək üçün kifayət edəcək qədər yox”, - hesabatda deyilir.

Agentlik hesab edir ki, Çində məhdudiyyətlərin aradan qalxması, yəni ölkənin açılması 2008-ci ildə qlobal maliyyə böhranı zamanı sərmayələrin və mallara tələbin artımını sürətləndirən kütləvi stimulu təkrarlamayacaq: “Bu dəfə Çinin bərpası istehlakçı və xidmətlə bağlı olacaq. Avtomobil, metro və ölkədaxili hava nəqliyyatı ilə yüksək tezlikli sərnişin daşınması artır. Bu, Ay Yeni ili zamanı istehlakı artırır. Daxili istehlakda canlanma ilə yanaşı, qonşu ölkələrə də fayda gətirəcək xaricə getmə turizminin də artacağını gözləyirik. İnvestisiya baxımından biz daha az təsir görürük, hərçənd son iki ay ərzində həyata keçirilən bir sıra dəstək tədbirlərindən sonra daşınmaz əmlak bazarında aktivliyin “dibə vuracağını” gözləyirik. Lakin bu, böyük ölçüdə istehlakdan irəli gələn bərpa olacaq və təvazökar tələb dünyanın qalan hissəsinə də yayılacaq”.

Bununla belə, S&P artıq əmtəə qiymətlərində əksini tapan bəzi qlobal təsirlərin olacağını gözləyir. “Aviasiya yanacağının qiymətləri artmağa başlayıb və biz görürük ki, bu il qlobal neft qiymətləri Çinin bərpasından asılı olaraq bir barel üçün 100 ABÇ dollarına çata bilər. Sənaye metallarının qiyməti də artır. Bu, əksəriyyəti inkişaf etməkdə olan bazarlar olan bu malların ixracatçıları üçün ticarət şərtlərində müsbət sarsıntılara gətirib çıxaracaq. Ölkədən asılı olaraq, bu müsbət gəlir şoku ABŞ və Avrozona tərəfdən olacaq aşağı tələbatı kompensasiya edəcək”.